مقایسه‌‌های نادرست، آفت همبستگی بین گروه‌های مختلف نظام سلامت
اجرای اصل ۵۰ قانون جوانی جمعیت در جذب مامای دو به یک در زایشگاه‌ها، کلید حل معضل بیکاری ماماها و اقدامی موثر در ارتقای سلامت مادر و نوزاد
در مراسم گرامیداشت روز جهانی ماما که روز سه شنبه ۱۶ اریبهشت برگزار شد، دکتر سجاد رضوی معاون محترم درمان وزارت بهداشت طی سخنانی با اشاره به تفاوت درآمدی میان ماماها و متخصصین زنان و زایمان، موضوعی را مطرح کردند که هرچند مطمئنا با نیت خیر حمایت از یکی از ارکان مهم نظام سلامت یعنی ماماها بیان شده است، اما ناخواسته می‌تواند منجر به دوقطبی‌سازی و تقابل میان گروه‌های همکار در حوزه درمان شود.
فراموش نکنیم که قیاس گروه‌های مختلف حوزه بهداشت و درمان به همان اندازه نادرست و تلخ و زیان‌بار است که مقایسه پزشکان با اقشار و اصناف دیگر جامعه.
مشاغل مختلف در نظام سلامت، با سطوح متفاوتی از مسئولیت، تحصیلات، تخصص و فشار کاری همراهند. مقایسه ساده درآمدی میان آنها بدون در نظر گرفتن این تفاوت‌ها، نه‌تنها ناعادلانه است بلکه می‌تواند به شکاف و بی‌اعتمادی میان گروه‌های حرفه‌ای دامن بزند. ماماها، پزشکان، پرستاران و سایر کادر درمان، حلقه‌های مهمی از زنجیره سلامت هستند و تضعیف جایگاه یکی، به معنای تضعیف کل سیستم خواهد بود.
تردیدی نیست که بخش قابل توجهی از جامعه بزرگ مامایی مانند اکثریت اعضای جامعه پزشکی ازجمله متخصصین زنان و زایمان، با مشکلات عدیده‌ای ازجمله کم‌توجهی به حقوق حقه خود مواجه هستند. اما قدردانی از آنها باید با اقدامات مؤثر حمایتی، بهبود شرایط کاری و افزایش کیفیت آموزش همراه باشد، نه با القای این حس که گویی تیغ بی‌عدالتی به دست گروهی دیگر از همکاران آنها در جامعه پزشکی کشور از نیام برکشیده شده است!
در حال حاضر بیکاری یکی از اصلی‌ترین مشکلات جمعیت بزرگ مامایی است و این در حالی است که در نظام سلامت مادران و زنان و بویژه با درنظر گرفتن سیاست‌های جمعیتی و فرزندآوری، خلأهای زیادی وجود دارد که می‌توان با بهره‌گیری از ظرفیت ماما بعنوان کارشناسان دانش آموخته ویژه مباحث سلامت زنان و مادران، آنها را مرتفع کرده و فرصت‌های شغلی بسیاری برای این گروه فراهم ساخت.
با توجه به مواردی که اشاره شد، این پیشنهادات ارائه می‌شود:
حضور یک به یک یا حداکثر یک به دو ماما به زائو در اتاق‌های زایمان
توجه داشته باشیم که با اجرای همین یک بند که در اصل ۵۰ قانون جوانی جمعیت هم به آن تاکید شده، جمعیت بزرگی از ماماها جذب سیستم شده و علاوه بر حل مشکل بیکاری با بهتر و مؤثرتر شدن خدمت رسانی به مادران و افزایش رضایتمندی آنها از بخش‌های زایمان همراه خواهد بود.
راه اندازی مراقبت فعال در دوره بعد از زایمان و پس از ترخیص زائواز بیمارستان
(در حال حاضر این خدمات بطور پاسیو ارائه می‌شود و این مورد یکی از خلأهای جدی در نظام سلامت مادران است)
تعریف جایگاه ماما در ساختار فوریت‌های کشور
ایجاد واحد سلامت مادران و زنان در بحران‌ها و بلایا و تعریف ساختار و آموزش خاص به ماماهای ویژه برای این ساختار
5⃣ ساختارمند نمودن طرح نفس و تعریف جایگاه برای ماماهای شاغل در این طرح
و بطور کلی می‌توان از یک طرف با تعدیل جذب ماما در دانشگاه‌ها براساس نیازسنجی و از سوی دیگر با اختصاص جایگاههایی از جمله چندمورد فوق الذکر، بخش بزرگی از ماماها را در سیستم مشغول بکار کرد بطوری‌که هم معضل بیکاری این گروه رفع شده و هم نظام سلامت منتفع شود.
سخن پایانی:
انجمن متخصصین زنان و زایمان ایران ضمن دعوت از مسئولین محترم به نگاه ساختارمند و پرداختن ریشه‌ای به معضلات گروه مامایی در مناسبت‌هایی نظیر روز ماما و توصیه به پرهیز از بیان موارد تفرقه‌افکنانه و طرح مسائلی که دون شان جایگاه بزرگ نیروهای دلسوز و زحمتکشی ازجمله متخصصین زنان و زایمان و ماماها بعنوان دو عنصر اصلی خدمت دهنده در نظام سلامت مادران و زنان است، بار دیگر زحمات ماماهای پرتلاش کشور را ارج می‌نهد و به مسئولین محترم یادآور می‌شود که با توجه به بحران جمعیتی و فرزندآوری، دو گروه بزرگ متخصصین زنان و زایمان و گروه مامایی بطور جداگانه و بدون ربط دادن حقوق یک گروه به دیگر، نیازمند نگاه و حمایت ویژه و خاص هستند. از این رو لازم است که این مهم، هم در برنامه‌های وزارت بهداشت و هم در برنامه‌های ستاد ملی جمعیت مورد لحاظ قرار گیرد.
امید است که سیاست‌گذاری‌های سلامت، بویژه در حیطه مادران و زنان بر پایه همبستگی و نگاهی ایجابی و کلی‌نگر با حفظ احترام و پرهیز از نگاه‌های پوپولیستی و در نظرگرفتن همه نقش‌آفرینان این حوزه باشد تا شاهد اعتلای سلامت مادران، زنان و خانواده‌های کشور عزیزمان ایران باشیم.
