روش
IVF مخفف (In Vitro Fertilization) یا لقاح خارج از رحم، یکی از روشهای درمان نازایی است. در این روش، تخمکها از تخمدان خارج شده و در آزمایشگاه با اسپرم بارور میشوند. این روش اصولا برای افرادی مناسب است که از مشکلاتی مانند چسبندگی لولههای رحم یا مسدود بودن لولههای فالوپ رنج میبرند.
به طور کلی روش تلقیح داخل رحمی، موفقیت بالایی در درمان نازایی دارد، اما نتیجه نهایی برای هر زوج ممکن است متفاوت باشد و به عوامل مختلفی مانند سن، سلامتی عمومی و عوامل جنسیتی بستگی داشته باشد. در این روش درمان ناباروری، تخمک از رحم یا تخمدان زن جمع آوری شده و با مایع مناسب (محیط کشت) در محیط مصنوعی خارج از بدن، با اسپرم در مختصات خاصی تلقیح میشود.
سپس جنین در محیط کشت به خوبی بزرگ میشود تا به مرحله جنینگذاری برسد. در نهایت جنین به رحم انتقال مییابد و امیدواریم که رشد مناسب داشته باشد و بارداری موفقیتآمیز باشد. با روش
IVF، زوجهایی که به دلایل مختلفی از جمله عوامل پزشکی و بیولوژیکی نمیتوانند به صورت طبیعی باردار شوند، میتوانند فرزند داشته باشند.
به عنوان مثال، اگر تخمدانهای زن بیش از حد کمبود داشته یا اسپرم پارامترهای ضعیفی داشته باشد،
IVF میتواند به عنوان روش موثری برای حل مسائل نازایی عمل کند. چندین مرحله و فرایند در تلقیح وجود دارد و بسته به وضعیت واقعی زوج، نیاز به داروها، آزمایشات، مشاورهها و رهنمودهای پزشکی، بهترین روش برای انجام آن انتخاب خواهد شد.
مراحل انجام تلقیح خارج از رحم
فرآیند درمان با روش
IVF به این صورت است، که ابتدا باید اقدام به تحریک تخمدانها نمود. با استفاده از داروهای تزریقی، تخمدانها به اندازه کافی رشد میکنند و تخمکها به بلوغ کامل میرسند. پس از آن نوبت به جمعآوری تخمک میرسد. تخمکها با استفاده از روشهای جراحی یا تزریق سوزن از تخمدانها جمعآوری میشوند.
در این مرحله نوبت به انجام لقاح میرسد. تخمکها در آزمایشگاه با اسپرم بارور میشوند. این مرحله میتواند به صورت طبیعی یا با استفاده از تکنیکهای پیشرفته مانند ICSI انجام شود. پس از آن نوبت به کشت جنین میرسد. جنینها در شرایط آزمایشگاهی کشت میشوند تا به مرحله بلاستوسیست (جنین در مرحله توسعه) برسند.
در مرحله بعد روش
IVF نوبت به انتقال جنین میرسد. جنینهای بلاستوسیست به رحم زن انتقال داده میشوند. این انتقال میتواند به صورت طبیعی یا با استفاده از تکنیکهای خاص مانند آزادسازی زمانبندی شده (PGT) انجام شود. در نهایت نیز، نوبت به پیگیری بارداری میرسد. پس از انتقال جنین، بارداری زن پیگیری میشود تا مشخص شود آیا باردار شده است یا خیر.
اگر تمامی این مراحل زیر نظر پزشک متخصص انجام شود، میتوان شاهد کسب نتیجه مناسب بود. در غیر این صورت زوجین نابارور باید باز هم اقدام به انجام این روش درمان نمایند، یا از دیگر روشها همچون
IUI، لقاح مصنوعی جنین و … استفاده کنند.
مزایای روش تلقیح داخل رحم
روش درمان ناباروری
IVF (تلقیح مصنوعی در لابراتوار) دارای مزایای زیادی است. از جمله این مزایا، باید به موارد زیر اشاره کنیم:
-
- افزایش شانس باروری: تلقیح داخل رحمی، در بسیاری از موارد به زوجهایی که به طور طبیعی نمیتوانند بچه داشته باشند، امکان باروری را میدهد. این روش احتمال باروری را افزایش میدهد و برای زوجهایی که تحت درمانهای دیگر قبل از این روش قرار گرفتهاند، گزینهی آخر معرفی میشود.
-
- پیگیری دقیق تخمک و اسپرم: IVF به تخمک و اسپرم جهت تلقیح دقیق اجازه میدهد. این فرآیند میتواند کمک کند تا پزشک به مشکلات محتمل در ساختار، تعداد و کیفیت تخمک و اسپرم پی ببرد.
-
- کنترل بیشتر بر فرآیند باروری: این روش درمان نازایی به پزشکان امکان میدهد تا فرآیند تلقیح و رشد جنین را کنترل کنند. همچنین به پزشکان کمک میکند تا بهترین زمان برای تخمکگذاری و تقویت جنین را تعیین کنند.
-
- شناخت بهتر در مورد مشکلات باروری: IVF میتواند به زوجها کمک کند تا در مورد علت ناتوانی باروری خود بهتر اطلاعات کسب کنند. با انجام آزمایشهای مربوطه، میتوان مشکل را شناسایی کرده و برنامه درمانی مناسب را ترتیب داد.
-
- استفاده از جنینهای بالقوه: روش آیویاف امکان استفاده از جنینهای بالقوه را میدهد. اگر زوج مشکلات وراثتی دارند، میتوانند با استفاده از تکنیکهای انتخاب جنین، جنینهای سالمتر را انتخاب کنند.
چه کسانی کاندید مناسبی برای روش IVF هستند؟
همه زوجهایی که با مشکلات ناباروری، مشکلات تخمک اسپرم، عوامل جسمی یا هورمونی، یا شرایط دیگر برای عدم باروری طبیعی مواجه هستند، میتوانند از فرآیند تلقیح مصنوعی رحم استفاده کنند. علاوه بر آن، در برخی موارد، زنانی که به راحتی باردار نمیشوند ولی تخمک سالم دارند، میتوانند از تکنیک جستجوی سالمترین تخمک (با نام دوناتور تخمک) استفاده کنند.
البته این نکته را در نظر داشته باشید که دریافت مشاوره از یک پزشک متخصص در زمینه باروری بسیار مهم است. زیرا آنها می توانند بر اساس وضعیت شما بهترین روش درمان را توصیه کنند. همچنین میتوانند فرایند انجام روش درمانی را زیر نظر شما پیگیری کرده و در صورت بروز هرگونه مشکلی، به شما در این زمینه کمک کنند. پس اگر تمایل دارید از این روش درمانی برای برطرف کردن مشکل ناباروری خود استفاده کنید، بهتر است حتما به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
نحوه اسپرمگیری از مردان در روش آیویاف
در آیویاف (
IVF)، مرد اسپرم خود را به صورت دستی یا با استفاده از دستگاهی به نام “ماشین اسپرم” ارائه میدهد. در این روش، مرد اسپرم خود را در یک وسیله به نام “لوله اسپرم” قرار میدهد. سپس لوله اسپرم به دستگاهی متصل میشود که اسپرمها را با فشار هوا به داخل لوله اسپرم جمع میکند و آنها را به یک لوله دیگر منتقل میکند.
در مرحله بعد، اسپرمها در آزمایشگاه تحت آنالیز قرار میگیرند و بهترین اسپرمها برای استفاده در روش لقاح مصنوعی، انتخاب میشوند. از این اسپرمها برای تلقیح تخمک استفاده میشود که این فرایند در مرحله بعد از جمعآوری تخمکهای زن انجام میشود.
دلایل انجام روش IVF
در حالت کلی افرادی که به سراغ انجام این روش درمانی برای از بین بردن مشکل ناباروری خود میروند، دلایل خاصی دارند. این دلایل دقیقا منجر شدهاند که زوجین قادر به باردار شدن نباشند. از جمله مهمترین این دلایل باید به موارد زیر اشاره کنیم:
روش تلقیح مصنوعی داخل رحمی، به زوجهایی که مشکلات باروری دارند مانند کاهش تعداد اسپرم، ناتوانی در تخمکگیری یا تخمکگذاری، بلوغ نامناسب تخمدانها، نارسایی تخمدانها و غیره کمک میکند.
-
- عدم موفقیت در روشهای درمانی دیگر
در برخی موارد، به زوجها پیشنهاد میشود که به دلیل عدم موفقیت در روشهای درمانی دیگر مانند تزریق سیتوکاینها به داخل رحم، استفاده از تکنیکهای لقاح مصنوعی (IUI) و داروهای هورمونی، از روش
IVF استفاده کنند.
-
- بیماریهایی که ممکن است باعث نازایی شوند
برخی بیماریهایی مانند سندرم تخمدان پلیکیستیک، اندومتریوز، ویروس HPV و غیره ممکن است باعث نازایی شوند و در این موارد روش درمان نازایی آیویاف ممکن است به زوجها کمک کند.
-
- تولید تخمک طبیعی در سنین بالا
با افزایش سن، تولید تخمک در زنان کاهش مییابد و این موضوع ممکن است باعث کاهش شانس باروری شود. در این موارد، روش
IVF ممکن است به زوجها کمک کند تا تخمکهای زن را با تخمکهای جوانتر جایگزین کنند.
با وجود آنکه این روش درمانی بسیار موثر است، اما پیش از آنکه بخواهید اقدام به استفاده از آن نمایید، بهتر است حتما به یک پزشک متخصص در این زمینه مراجعه نمایید. ایشان بررسیهای لازم را بر روی بدن شما انجام داده و بهترین روش درمان را برای از بین بردن مشکل ناباروری، به شما توصیه خواهد نمود.
آیا در روش IVF احتمال باردار شدن بالا است؟
استفاده از روش لقاح مصنوعی، میتواند برای بسیاری از زوجها با مشکلات باروری مفید باشد و به آنها کمک کند تا باردار شوند. با این حال، احتمال بارداری در این روش بستگی به عوامل متعددی دارد، از جمله سن و سلامتی زوج، کیفیت تخمک و اسپرم، روش تخمکگیری و تلقیح و تجربه پزشک در انجام این فرایند.
به طور کلی، در روش
IVF احتمال بارداری بیشتر از روش طبیعی نیست، اما بسته به شرایط فردی، ممکن است برای بعضی افراد مؤثر باشد. به علاوه، در بعضی موارد، به زوجها پیشنهاد میشود که از روشهای مختلفی برای افزایش شانس بارداری استفاده کنند، مانند تزریق سیتوکاینها به داخل رحم، استفاده از تکنیکهای لقاح مصنوعی (IUI) و مصرف داروهای هورمونی.
در کل پیش از آنکه بخواهید اقدام به انتخاب این روش درمانی نمایید، بهتر است ابتدا با یک پزشک متخصص در این زمینه مشورت نمایید. پس از آن بسته به شرایطی که دارید، میتوانید بهترین روش درمان را برای خود انتخاب نمایید.
جمع بندی
به طور کلی تمامی افرادی که درگیر مشکل ناباروری هستند، به دنبال روشی میروند که بیشترین نتیجه را برای آنها به همراه داشته باشد. در این میان، روشهای جدیدی که برای درمان ناباروری وجود دارند، ممکن است برای همه مناسب نباشند. پس انتخاب آنها نه تنها نتیجه دلخواه را برای بیمار به همراه نخواهد داشت، بلکه میتواند منجر به بروز مشکلات دیگری از نظر جسمی و روانی برای زوجین نابارور را هم، به بار آورد.
پس برای آنکه بدانید آیا روش درمان نازایی
IVF، یک روش مناسب برای شما است یا خیر، حتما در اولین قدم به دنبال یک کلینیک معتبر یا پزشک متخصص زنان و زایمان و نازایی باشید. پس از آن با تحت نظر قرار گرفتن، پزشک به شما توصیه خواهد نمود که آیا این روش درمان برای شما مناسب است یا خیر.
سوالات متداول
-
- آیا انجام روش IVF هزینه زیادی دارد؟
بله، روش IVF هزینهبر است و ممکن است برای بسیاری از زوجها هزینههای قابل توجهی را به همراه داشته باشد. هزینههای مربوط به روش IVF به شرایط مختلفی بستگی دارد، از جمله مکان، پزشک، نوع و تعداد داروهای هورمونی، و طول درمان.
-
- آیا برای درمان ناباروری روش دیگری هم وجود دارد؟
بله. بیماران میتوانند علاوه بر روش تلقیح مصنوعی داخل رحمی، از روش IUI، استفاده از داروهای هورمونی و … نیز استفاده کنند.
-
- در چه شرایطی میتوان از روش آیویاف استفاده کرد؟
در صورتی که یکی از زوجین از مشکل آندومتریوز، اختلالات تخمک گذاری، فیبروم رحم، آسیب یا انسداد لوله فالوپ، اختلال در تولی، اختلال ژنتیکی، زنانی که رحم عملکردی ندارند و … رنج ببرد، میتوان از روش
IVF استفاده کرد.
-
- برای درمان مشکل باروری مردان چه روشهایی وجود دارد؟
در واقع، بیشتر مردان با مشکلات باروری، قابل درمان هستند و ممکن است با درمان مشکلات باروری بهبود یابند. آنها میتوانند از روشهایی همچون، درمان دارویی، درمان جراحی، درمان با IUI، درمان با
IVF، مشاوره روانشناختی و … استفاده کنند.
-
- مدت زمان درمان با روش IVF چقدر است؟
مدت زمان انجام فرایند (In vitro fertilization) بستگی به مراحل و شرایط مختلفی دارد و ممکن است بین دو تا پنج هفته طول بکشد.