واکسن HPV
آیا می‌دانید واکسن HPV چیست و برای چه مواردی استفاده می‌شود؟ در اکثر مواقع یکی از بیماری‌هایی که به دلیل عفونت طولانی از نوع پرخطر ویروس HPV یا زگیل تناسلی در بدن انسان ایجاد می‌شود، سرطان سرویکس یا دهانه رحم است. هرچند این بیماری عفونی قابل پیشگیری است. یکی از مهمترین راه‌های انتقال این عفونت از طریق رابطه جنسی با شرکای جنسی متعدد بوده است. که با اصلاح این رفتارهای خطرناک جنسی امکان کاهش ابتلا به این بیماری وجود دارد.
همچنین از دیگر مواردی که موجب پایداری عفونت و افزایش سرطان سرویکس می‌شود، کاهش سیستم ایمنی و مصرف دخانیت است. در نتیجه ترک سیگار برای درمان این بیماری بسیار اهمیت دارد. بهتر است بدانید این نوع ویروس انواع مختلف کم خطر و پرخطری دارد؛ که یکی از راه‌های پیشگیری از آن، واکسیناسیون برای HPV است. استفاده از واکسن HPV می‌تواند انواع متنوعی از این بیماری را در بدن خنثی کرده و یا حتی از بروز این مشکلات در بدن پیشگیری نماید.
انواع نمونه‌های واکسن HPV
به طور معمول سه نوع واکسن متفاوت از نظر تعداد HPV وجود دارد که هر کدام از نظر هدف با یکدیگر متفاوت هستند. در ادامه به شرح این سه نوع پرداخته‌ایم:
- واکسن Cervarix یا دو ظرفیتی: پراهمیت‌ترین تایپ‌ها در خصوص سرطان سرویکس نوع 16 و HPV18 است که این نوع واکسن آن را پوشش می‌دهد.
- واکسن چهار ظرفیتی یا Gardasil: این نوع واکسن علاوه بر 16 و 18 برای جلوگیری از انواع کم خطر 6 و 11 که باعث زگیل تناسلی می‌شوند نیز، تاثیر بسیاری دارد.
- واکسن HPV، Gardasil 9: علاوه بر پوشش HPV که توسط 4 ظرفیتی کنترل می‌شوند، این نوع واکسن چند نوع دیگر مثل 31، 33، 45، 52 و 58 را مورد هدف قرار خواهد داد.
این نوع واکسن‌ها تنها برای پیشگیری و جلوگیری از عفونت‌های اولیه HPV و ضایعاتی که با این بیماری در ارتباط است، استفاده می‌شوند.
سن مناسب برای تزریق واکسن زگیل تناسلی
به طور معمول برای انجام واکسن HPV در دختران و پسران سنی که توصیه می‌شود از 11-12 سالگی تا 26 سالگی خواهد بود. اما در بعضی مواقع سن 9 سالگی تا 45 سالگی را برای شروع و انجام واکسن مفید می‌دانند و توصیه می‌کنند که شروع واکسن از این سنین باشد.
معمولا قبل از 15 سالگی هر 6 ماه یکبار دو دوز واکسن، و پس از آن در طی حداقل هر 6 ماه، سه دوز تزریق واکسن مناسب خواهد بود. اما در افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند یا اینکه به بیمار HPV آلوده‌اند و یا اشخاصی که پیوند عضو انجام داده‌اند و دارو مصرف می‌کنند؛ پیشنهاد می‌شود قبل از سنین 15 سالگی هم سه دوز واکسن را تزریق کنند.
یکی از اهداف سازمان بهداشت جهانی تا سال 2023 نابودی سرطان دهانه رحم است. به همین دلیل توصیه می‌کند دختران نوجوان از سن 9 تا 14 سالگی به طور همگانی شروع به تزریق واکسن HPV کنند. به این صورت که برای دختران در سن 9 تا 21 سال تنها یک یا دو دوز واکسن، اما بیشتر از 21 سالگی تزریق دو دوز واکسن در فاصله 6 ماه.
نحوه تزریق واکسن HPV
مناسب‌ترین محل برای تزریق واکسن معمولا بازو، داخل عضله دلتوئید خواهد بود.
موارد منع مصرف
لازم به ذکر است که در زمان بارداری نباید واکسن HPV تزریق شود. اما در زمانی که فرد پس از تزریق متوجه بارداری خود شد نیازی به مراقب‌های خاص و یا سقط جنین ندارد. همچنین افرادی که در دوزهای قبلی به واکسن حساسیت شدید پیدا کردند نباید برای دوزهای بعدی اقدام کنند. در صورت بروز حساسیت باید کارکنان بهداشت را از حساسیت به لاتکس و مخمر مطلع کنند.
عوارض جانبی در خصوص واکسن‌های HPV
پس از تزریق واکسن HPV عوارض جدی مشاهده نشده است. تنها عوارض واکسن قرمزی، سوزش و خارش محل تزریق، تب، سردرد و یا بدن درد است. در برخی از نوجوانان امکان دارد باعث افت فشار و ضعف شود که پیشنهاد می‌شود 15 دقیقه پس از تزریق دراز بکشند.
نکات مهم
- بانوانی که دوره‌های واکسن را به طور کامل گذرانده‌اند بهتر است به طور منظم برای تست‌های HPV یا غربالگری سرطان دهانه رحم (سرویکس) که به وسیله پاپ اسمیر انجام می‌شود، روند.
- به خاطر داشته باشید واکسن HPV مانع ایجاد دیگر بیماری‌های جنسی نمی‌شود.
- مانعی مانند سابقه ابتلا به بیماری‌های CIN (نئوپلاستیک دهانه رحم) یا زگیل تناسلی برای واکسیناسیون وجود ندارد.
- بین دوزهای واکسن زگیل تناسلی فاصله حداکثری نیست. به این معنی که در صورت عدم تزریق دوز بعدی در موعد مقرر، نیازی به شروع مجدد دوره واکسیناسیون نخواهد بود.
- دوزهای یادآوری در واکسن‌های HPV انجام نمی‌شود.
جمع بندی
در آخر لازم به ذکر بوده که واکسن HPV از جمله واکسن‌هایی است که برای پیشگیری یک ویروس شایع به نام HPV یا زگیل تناسلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اکنون که اطلاعات کاملی در خصوص این نوع واکسن در اختیار شما قرار گرفته شد، بهتر است در صورتی که این واکسن را تزریق نکرده‌اید، برای تزریق آن اقدام نمایید.
همچنین به خاطر داشته باشید که تزریق این واکسن به معنی این نیست که دیگر به تست پاپ اسمیر نیاز نخواهد بود. به این دلیل که معمولا برای تشخیص بیماری سرطان دهانه رحم این تست از سن مشخصی شروع می‌شود. تنها باید به پزشک مراجعه کرده و پیش از بروز چنین بیماری‌ای، خود را واکسینه کرد.
سوالات متداول
- در صورت داشتن اولین رابطه جنسی، می‌توانیم واکسن HPV بزنیم؟
بهترین زمان برای تزریق واکسن‌های HPV قبل از برقراری اولین رابطه جنسی است. اما با این حال برای افرادی که قبلا نیز رابطه داشتن مفید خواهد بود.
- در صورت آلودگی و داشتن زگیل تناسلی واکسن‌های موجود HPV می‌توانند برای درمان کمکی کنند؟
این واکسن خاصیت درمانی ندارد تنها می‌تواند از عفونت مجدد جلوگیری کند. همچنین مانع انتقال آلودگی به فرد دیگر می‌شود.
- آیا برای ثبت‌نام در مدرسه واکسن‌های HPV لازم است؟
واکسن HPV به عنوان بخشی از روتین واکسیناسیون دوران کودکی در نظر گرفته می‌شود. الزام این واکسن برای ثبت‌نام بسته به تصمیم سازمان‌های دولتی و نظارتی خواهد داشت.
- تفاوت بین واکسن 9 ظرفیتی و 4 ظرفیتی چیست؟
می‌توان گفت واکسن 9 ظرفیتی نسبت به 4 ظرفیتی پوشش بیشتری در برابر عفونت HPV انجام می‌دهد و به همان مقدار ایمن است. به همین خاطر باید پزشکان واکسن 9 ظرفیتی HPV را به جای 4 ظرفیتی تجویز کنند.
